Jakie narzędzia frontendowe ułatwią Ci pracę? Lista przydatnych programów

Każda firma IT ma wybrany pewien zestaw narzędzi ułatwiających budowanie frontendu. Jeśli firma jest duża i ma różnorodne projekty, takich zestawów może być więcej. Nie musisz umieć używać wszystkich narzędzi, ale dobrze jest coś o nich wiedzieć. Dlatego w tym artykule omówimy, jakie procesy tworzenia frontendu można ulepszyć oraz opiszemy najbardziej popularne rozwiązania, które mogą w tym pomóc. 

W czym mogą pomóc narzędzia frontendowe?

Każdy deweloper, wraz z nabywanym doświadczeniem i zaangażowaniem w coraz większe projekty, zaczyna potrzebować narzędzi, które pomogą mu unikać powtarzającej się pracy, a także zaprowadzą porządek w projekcie i ułatwią jego rozbudowywanie. Do czego jeszcze przydają się narzędzia frontendowe?

Wprowadzanie preprocesorów CSS

Preprocesory SASS/LESS pozwalają na pisanie kodu .scss, .sass lub .less, który jest czytelniejszy. W ten sposób możemy używać zagnieżdżeń i definiować zmienne. Preprocesory CSS pozwalają także na używanie mixinów, czyli zwykłych funkcji, dzięki którym możemy uniknąć powtarzania kodu.

Minifikacja plików JS i CSS

Minimalizacja plików JS, CSS i HTML, czyli usunięcie nadmiarowych znaków w kodzie, to dobra praktyka i jeden z wielu wyznaczników jakości stron internetowych. Tę czynność również wykonamy przy użyciu narzędzi frontendowych. 

Kompilacja plików

Zarówno w przypadku minifikacji jak i preprocesorów CSS, potrzebujemy kompilować pliki źródłowe. Używamy do tego kompilatorów, czyli kolejnego rozwiązania przydatnego podczas pracy nad frontendem.

Co to jest kompilator?

Programy komputerowe są zwykle pisane w językach wysokiego poziomu, czyli takich, które mogą być zrozumiane przez ludzi. Aby ten sam język mógł być rozumiany przez komputer, kod musi zostać przetłumaczony przez kompilator lub interpreter. 

Używając narzędzi do kompilacji plików możemy korzystać z watcherów, które monitorują zmiany w plikach i uruchamiają kompilację, gdy tylko pojawiają się jakieś modyfikacje. To bardzo ułatwia proces tworzenia oprogramowania, bo możemy od razu testować napisany kod, bez potrzeby kompilowania go po każdej zmianie. 

Istnieje wiele praktycznych zastosowań kompilatorów w pracy frontend dewelopera. 

1. Kompilatory umożliwiają nam korzystanie z najnowszych funkcji języka JavaScript poprzez transpilację kodu z nowszej wersji (np. ES6, ES7) na starsze, które są obsługiwane przez większość przeglądarek. 
2. Kompilatory wprowadzają modularność kodu poprzez podział aplikacji na mniejsze moduły. Możemy importować i eksportować funkcje, komponenty czy style z różnych plików, co ułatwia organizację i utrzymanie naszego kodu. Kompilatory rozwiązują zależności między modułami, tworząc finalne paczki, które można łatwo załadować w przeglądarce. 
3. Rozwiązania te ułatwiają także pracę z różnego rodzaju plikami, takimi jak obrazy, czcionki oraz dokumenty. Potrafią przetworzyć pliki obrazów i zoptymalizować je w zależności od konfiguracji. Kompilator może kompresować obrazy, generować miniaturki, czy też zwracać dane w formie adresu URL, który można potem używać w kodzie.

Jaka jest różnica między kompilatorem a interpreterem? 

Interpreter  to program, który nie przekształca całego kodu źródłowego na gotowy wynik. Zamiast tego natychmiast wykonuje poszczególne instrukcje lub ich małe grupy, po przetłumaczeniu ich na język zrozumiały dla komputera. Interpreter odczytuje i wykonuje kod w czasie rzeczywistym, krok po kroku, bez konieczności wcześniejszego tłumaczenia całego programu na język maszynowy.

Kompilator natomiast to program, który dokonuje tłumaczenia całego kodu źródłowego na język maszynowy w jednym procesie. Jego zadaniem jest przetłumaczenie całego programu na język zrozumiały dla komputera, tworząc wynikowy plik lub pliki, które mogą być bezpośrednio wykonane przez komputer. 

Przydatne narzędzia frontendowe

Narzędzia frontendowe są niezwykle pomocne w procesie tworzenia stron internetowych i aplikacji webowych. Ułatwiają one deweloperom unikanie powtarzającej się pracy, zaprowadzają porządek w projekcie i usprawniają rozbudowywanie aplikacji. Teraz omówimy popularne rozwiązania, które mogą pomóc przy tworzeniu frontendu.

1. DevTools

Często w trakcie developmentu pojawia się potrzeba przetestowania potencjalnej zmiany “na żywo” w przeglądarce przed wprowadzeniem tej modyfikacji w samym projekcie. Można to zrobić za pomocą narzędzi programistycznych (DevTools). Są one często wbudowane w popularne przeglądarki, takie jak Google Chrome, Mozilla Firefox, Safari i Microsoft Edge. 

Narzędzia programistyczne oferują szereg funkcji, które ułatwiają pracę frontend deweloperom:

• Inspekcja i edycja kodu HTML/CSS. Pozwala na eksperymentowanie z różnymi stylami, układami i elementami interaktywnymi bez konieczności bezpośredniej edycji plików źródłowych.
• Debugowanie JavaScript. DevTools zapewniają narzędzia do debugowania kodu JavaScript, takie jak konsola, na której programista może wyświetlać komunikaty, błędy i wyniki działania kodu. Pozwala to na analizowanie i rozwiązywanie problemów związanych z działaniem skryptów na stronie.
• Monitorowanie wydajności. Deweloperzy mogą używać DevTools do monitorowania wydajności swoich stron internetowych, a konkretnie czasu ładowania, zużycia pamięci czy wydajności animacji. Dzięki temu są w stanie identyfikować i optymalizować obszary, które mogą wpływać na doświadczenie użytkowników.
• Emulowanie urządzeń. DevTools oferują możliwość emulowania różnych urządzeń mobilnych i monitorów, co pozwala deweloperom sprawdzić, jak ich strona internetowa wygląda i działa na ekranach o różnych rozdzielczościach. To umożliwia tworzenie responsywnych stron, które dostosowują się do różnych urządzeń.

2. BrowserStack

Każdy web deweloper sporadycznie spotyka się z sytuacją, kiedy jedno pewne rozwiązanie działa na jednej przeglądarce i na żadnej innej. Kiedy takie rzeczy dzieją się na produkcji oznacza to, że aplikacja nie została przetestowana pod kątem zgodności z przeglądarką. Aby uniknąć takich przypadków, każda aplikacja webowa powinna zostać przetestowana na wszelkich możliwych urządzeniach i przeglądarkach. Mogłoby to jednak kilkakrotnie wydłużyć proces web developmentu. Tu z pomocą programiście przychodzi BrowserStack.

Jest to internetowa i mobilna platforma testowa, która zapewnia możliwość testowania na żądanie witryn internetowych i aplikacji mobilnych w przeglądarkach, systemach operacyjnych i na rzeczywistych urządzeniach mobilnych. W ten sposób możemy testować nasze aplikacje webowe na wszystkich urządzeniach bez potrzeby posiadania ich fizycznie.

Natomiast w razie wątpliwości związanych z kompatybilnością rozwiązania, które chcemy użyć w naszym projekcie, z przeglądarką, możemy to sprawdzić za pomocą platformy Can I Use.

3. CodePen

Przydatnym narzędziem, zarówno do pozyskiwania pomysłów, jak i ich demonstracji, jest platforma CodePen. Jest to ogromna baza fragmentów kodu HTML, CSS i JavaScript oraz narzędzie do ich uruchamiania.

Źródło: Strona CodePen

CodePen nie tylko pozwala na prezentowanie swojego kodu, jest także niezwykle przydatnym narzędziem dla tych, którzy budują swoje portfolio web deweloperskie. Daje możliwość pokazania nie tylko kodu funkcji, które stworzyliśmy, ale także sposobu, w jaki są one wyświetlane użytkownikom. 

4. npm

Jest to narzędzie, które umożliwia programistom zarządzanie zależnościami i dystrybucją pakietów JavaScript. Npm odgrywa kluczową rolę w ekosystemie Node.js, gdzie jest często wykorzystywane do zarządzania zależnościami projektów backendowych i frontendowych.

Oto kilka kluczowych cech i funkcji tego rozwiązania:

• Zarządzanie zależnościami. Npm umożliwia programistom deklarowanie zależności swojego projektu w pliku package.json. Można tam zdefiniować zewnętrzne biblioteki i moduły, których projekt wymaga do poprawnego działania. Npm następnie pobiera i instaluje te zależności automatycznie, upewniając się, że są one dostępne dla projektu.
• Instalowanie pakietów. Npm umożliwia instalowanie pakietów JavaScript zarówno lokalnie (dla danego projektu), jak i globalnie (dla całego systemu). Lokalne instalacje pakietów są powszechne i polegają na instalacji pakietów w katalogu projektu, co pozwala na kontrolę wersji i izolację zależności dla różnych projektów. Globalne instalacje są używane do instalacji narzędzi lub modułów używanych na poziomie systemu, takich jak frameworki lub narzędzia deweloperskie. Trzeba tylko pamiętać że lokalne instalowanie pakietów jest bardziej zalecane, ponieważ eliminuje obawy dotyczące zainstalowania niezbędnych pakietów na serwerze, na którym będzie uruchamiany projekt.

• Aktualizowanie pakietów. Npm umożliwia łatwe aktualizowanie zainstalowanych pakietów do najnowszych wersji. Można to zrobić za pomocą odpowiedniego polecenia, a npm zajmie się pobraniem i zainstalowaniem najnowszych wersji pakietów.
• Publikowanie pakietów. Deweloperzy mogą również publikować swoje własne pakiety JavaScript w publicznym rejestrze npm, aby inni mogli z nich korzystać. Npm zapewnia mechanizmy, takie jak uwierzytelnianie i weryfikacja, aby umożliwić programistom publikowanie i udostępnianie swojego kodu innym. Repozytorium npm (npm Registry) jest ogromnym zasobem kodu open source. Codziennie pojawiają się tam setki nowych paczek kodu. Jeżeli chcemy zainstalować jakąś paczkę z repozytorium npm, musimy użyć konsoli systemowej. Za pomocą prostej komendy npm install nazwa_paczki możemy pobrać dowolną paczkę kodu i użyć ją w naszej aplikacji.

Npm jest bardzo popularne i powszechnie wykorzystywane w społeczności JavaScript. Dzięki temu rozwiązaniu deweloperzy mogą korzystać z ogromnej liczby dostępnych pakietów, bibliotek i narzędzi, co znacznie przyspiesza proces tworzenia aplikacji i ułatwia zarządzanie zależnościami w projekcie.

Npm jest także niezbędne do korzystania z Gulpa i Webpacka.

5. Gulp

Gulp to tusk runner, czyli program, w którym możemy zdefiniować zestawy czynności, takie jak minifikowanie skryptów, łączenie plików, odświeżanie strony, dołączanie plików JS do dokumentów HTML czy przenoszenie plików do folderów docelowych i wiele innych. Zadania wykonywane są przez zewnętrzne biblioteki, więc Gulp realizuje je pośrednio.

Aby pracować z Gulpem, trzeba utworzyć plik konfiguracyjny, w którym należy zainstalować i skonfigurować taski, w których zdefiniujemy poszczególne procesy. Następnie wystarczy tylko uruchomić Gulpa z terminala i gotowe. Możemy również dodawać wtyczki, żeby realizować konkretne zadania wewnątrz tych procesów.

6. Webpack

Webpack to bundler, czyli narzędzie, które może spakować wiele plików o różnych formatach do jednego lub kilku plików JavaScript. Za pomocą przygotowanej konfiguracji nada mu rozszerzenie .js, a zrobi to poprzez przekształcenie i zminimalizowanie nadmiarowego kodu. Dzięki temu nie musimy się przejmować kolejnością wczytywania naszego kodu i obawiać o to, czy odpowiednie zależności znalazły się we właściwym miejscu.

Po zbudowaniu aplikacji przez Webpack, powstaje plik bundle, który jest tak mały, jak to możliwe, aby proces pobierania, ładowania i uruchamiania strony w przeglądarce przebiegał jak najszybciej.

Jeśli potrzebujesz stworzyć dużą aplikację webową ze skomplikowanym frontendem, Webpack może być dobrym rozwiązaniem.

7. Grunt 

Grunt to kolejne narzędzie do automatyzacji zadań, które - podobnie jak Gulp - jest używane w procesie tworzenia, budowania i optymalizacji aplikacji webowych.

Grunt opiera się na konfiguracji za pomocą pliku Gruntfile.js, gdzie definiuje się różne zadania i operacje, które mają być wykonywane w procesie budowy aplikacji. Może to obejmować minifikację i łączenie plików JavaScript i CSS, kompilację szablonów, optymalizację obrazów, aktualizację wersji plików, uruchamianie testów jednostkowych itp.

Używanie Grunta pozwala oszczędzić dużo czasu dzięki unikaniu nudnej pracy, takiej jak generowanie sprite'ów, sprawdzenie błędów w plikach JS, kompilacja preprocesorów CSS, minifikacja plików i wiele więcej. 

Przykładowe dane wyjściowe w narzędziu Grunt. Źródło: strona tego rozwiązania.

Grunt jest wybierany przez niektórych programistów z powodu jego prostszej konfiguracji i bardziej deklaratywnego podejścia do automatyzacji zadań. Jednak w ostatnich latach narzędzie Gulp zdobyło większą popularność ze względu na swoją bardziej elastyczną i wydajną naturę.

Narzędzia frontendowe - podsumowanie

Jedną z podstawowych zasad w pracy każdego programisty jest zasada DRY (don’t repeat yourself - nie powtarzaj się). Jej ścisłe przestrzeganie pozwala nie tylko tworzyć lepsze oprogramowanie, ale także zaoszczędzić czas, który możemy przeznaczyć na ciekawsze rzeczy niż wykonywanie nudnych, powtarzalnych czynności.

Dzięki narzędziom automatyzującym, deweloperzy mogą oddelegować powtarzalne zajęcia związane z procesem tworzenia oprogramowania. To z kolei pozwala im skupić się przede wszystkim na tworzeniu kodu, co jest ich głównym zadaniem. 

Frontendowe narzędzia automatyzujące przejmują na siebie zadania takie jak budowa, optymalizacja, czy zarządzanie zależnościami, dzięki czemu programiści mogą korzystać z gotowych rozwiązań i skupić się na kreatywnym procesie tworzenia oprogramowania.

Jako specjaliści od frontend developmentu możemy pomóc Ci wybrać odpowiednie narzędzia albo zająć się pracą nad tą częścią Twojej strony internetowej lub aplikacji webowej.