
Pytania dotyczące implementacji Drupala. O co pytają klienci w 2025 roku?
Wybór systemu zarządzania treścią to strategiczna decyzja w każdej organizacji. Od początku 2025 roku otrzymaliśmy około 200 zapytań dotyczących realizacji nowych projektów na bazie Drupala. Po przeanalizowaniu tych wiadomości wyodrębniliśmy 10 kategorii pytań, które pojawiają się najczęściej wśród firm rozważających wdrożenie tego CMS-a. W artykule przedstawię te pytania wraz z odpowiedziami. Tekst bazuje na moim filmie z kanału Nowoczesny Drupal.
W tym artykule:
- Analiza zapytań klientów: dwa główne rodzaje pytań
- 1. Frontend i responsywność - jak będzie wyglądał system?
- 2. Edycja treści - czy można łatwo zarządzać treścią?
- 3. Integracje - czy Drupal połączy się z istniejącymi systemami?
- 4. Migracja danych z innych platform
- 5. Migracje e-commerce
- 6. Sztuczna inteligencja w Drupalu - nowy trend w 2025 roku
- 7. Bezpieczeństwo - czy Drupal jest bezpieczny?
- 8. Funkcjonalności marketingowe
- 9. Hosting
- 10. Koszty utrzymania systemu
- Najważniejsze trendy w projektach Drupalowych w 2025 roku
Analiza zapytań klientów: dwa główne rodzaje pytań
Zapytania dotyczące Drupala można podzielić na dwie główne kategorie. Pierwszą stanowią pytania o nowe wdrożenia. Firmy poszukują systemu CMS i rozważają różne opcje, w tym Drupala. To organizacje często niemające wcześniejszego doświadczenia z tym systemem, które zadają podstawowe pytania o możliwości, koszty i bezpieczeństwo.
Drugą kategorię tworzą pytania o przejęcie istniejących systemów. Organizacje posiadają już działającego Drupala, ale potrzebują lepszego wsparcia technicznego, aktualizacji lub dalszego rozwoju. Ten artykuł koncentruje się na pierwszej grupie - pytaniach o nowe wdrożenia Drupala od klientów, którzy chcą lepiej zrozumieć, czy Drupal odpowiada ich potrzebom. Przedstawię 10 najczęściej pojawiających się kategorii pytań, na podstawie analizy wiadomości, które trafiły do nas od początku 2025 roku.
1. Frontend i responsywność - jak będzie wyglądał system?
Klienci bez doświadczenia z Drupalem często rozpoczynają od pytań o wygląd i funkcjonalność. Najczęściej interesują się responsywnymi szablonami, ponieważ potrzebują stron, które działają na wszystkich urządzeniach - desktopie, tabletach i smartfonach. W 2025 roku część klientów nadal ma systemy nie w pełni dostosowane do RWD (Responsive Web Design - responsywne projektowanie stron internetowych), dlatego często podkreślają tę kwestię w zapytaniach.
Proces implementacji designu w Drupalu na podstawie projektu z Figmy przebiega podobnie jak w innych technologiach. Trzeba zakodować wygląd używając plików template’ów (w Drupalu to Twig - ten sam system co w Symfony), dodać pliki CSS i JavaScript. Tutaj nie ma nic specyficznego dla Drupala - jeśli coś zostanie zaprojektowane w Figmie, można to przenieść do tego CMS-a.
Koszty prac frontendowych można obniżyć używając gotowych rozwiązań jak Droopler czy Open Intranet, gdzie motyw jest już w dużej mierze przygotowany i wymaga jedynie dostosowania do konkretnego wdrożenia. Takie podejście znacząco redukuje nakład pracy frontendowej.

Inne często zadawane pytania frontendowe
Klienci pytają również często o:
- WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) - rosnące wymaganie, szczególnie w sektorze publicznym i dużych korporacjach,
- optymalizacja szybkości frontendu - firmy chcą poprawić swoją pozycję w wyszukiwarkach poprzez przyspieszenie ładowania stron,
- wielojęzyczność RTL (Right-To-Left) - zapytania z regionu Bliskiego Wschodu o wsparcie języków pisanych od prawej do lewej,
- architektura headless - możliwość używania Drupala jako backend z Reactem lub Vue na frontendzie.
Drupal spełnia wszystkie te wymagania. Jeśli macie na swojej liście wymagań odnośnie nowego systemu CMS którekolwiek z powyższych funkcji, można śmiało zaznaczyć, że Drupal je obsługuje.
2. Edycja treści - czy można łatwo zarządzać treścią?
Organizacje, szczególnie te, które już mają różnego rodzaju systemy typu CMS, potrzebują wygodnych formularzy i intuicyjnej edycji treści, aby redaktorzy mogli samodzielnie zarządzać zawartością. Z drugiej strony działy IT chciałyby ograniczyć możliwość edycji tak, aby redaktor przypadkowo nie zepsuł całego układu, wstawiając niepoprawny kod HTML.
Pojawiają się również pytania o bibliotekę gotowych komponentów do budowania podstron. Jest ona dostępna w systemie Droopler, a niebawem będzie także w module Experience Builder.
Klienci pytają także o zarządzanie mediami. Tym tematem są szczególnie zainteresowane firmy, które mają dość stare i pisane od zera systemy CMS. W takich przypadkach często do każdej podstrony redaktor musiał wstawiać grafiki lub video od nowa, bo nie mógł ponownie użyć mediów, które są już dostępne w systemie.
Workflow publikacji dla zespołów marketingowych i HR
Dla większych zespołów marketingowych lub HR istotny jest workflow publikacji - wsparcie etapów tworzenia treści przez CMS. Na przykład zespół marketingowy może tworzyć blog posty według procesu: wstępna edycja → dodanie mediów → optymalizacja SEO → publikacja. System wymusza określone kroki w tworzeniu treści.
Drupal oferuje też bogate opcje SEO. Obecnie za pomocą narzędzi AI jak ChatGPT czy Claude można przeskanować stronę i wygenerować rekomendacje zmian poprawiających SEO. System CMS musi jednak umożliwiać łatwe zarządzanie metadanymi związanymi z SEO - adresami URL, metatagami i podobnymi elementami. Drupal posiada dużo gotowych modułów, które to umożliwiają. System bardzo dobrze spełnia wymienione powyżej wymagania związane z edycją treści i pozwala na ich dopasowanie pod daną organizację.
3. Integracje - czy Drupal połączy się z istniejącymi systemami?
Praktycznie każdy projekt wymaga integracji z istniejącymi systemami organizacji. Działy IT najczęściej zaczynają od pytań o konta użytkowników Drupala - czy mogą być zintegrowane z Google Workspace lub Microsoft Azure, aby pracownicy mogli się logować istniejącym już kontem do wielu systemów firmowych. Przykładowo dział marketingu loguje się do systemu CMS korzystając z konta Microsoft lub Google Workspace albo wszyscy pracownicy w firmie logują się do intranetu korzystając z konta Keycloak.
Klienci pytają także o integracje z:
- systemami CRM - Hubspot, Pipedrive, Salesforce (tu najczęściej chodzi o formularze kontaktowe, które muszą tworzyć deale w systemie sprzedażowym),
- marketing automation - Mautic, Mailchimp, Hubspot,
- systemami PIM i ERP - do prezentacji danych o produktach lub stanach magazynowych,
- e-commerce - Magento, Sylius (tu często chodzi o prezentację wybranych produktów na stronie firmowej w celu przekierowania użytkownika do sklepu).
Sposoby integracji w Drupalu
Istnieje klika sposobów integracji w Drupalu.
- Gotowe moduły - dla popularnych systemów typu SaaS, dostępne na Drupal.org. Trzeba zwracać uwagę na ich możliwości, ponieważ nie zawsze pozwalają na to, co chcemy zrobić. Można je jednak zwykle rozbudowywać, pisząc małe podmoduły, które dostosują gotowe moduły do konkretnych potrzeb.
- REST API - wbudowany w rdzeń Drupala, pozwala na integrowanie tego CMS-a z innymi systemami.
- Własne moduły - napisane w PHP z dowolną logiką, dzięki nim będzie możliwa integracja Drupala z dowolnym systemem.
Podsumowując, Drupal może zostać zintegrowany z każdym wybranym oprogramowaniem. Jedynie koszty integracji będą różne w zależności od jej złożoności.
4. Migracja danych z innych platform
Organizacje mają już treści w innych systemach i chcą je przenieść do Drupala. Najczęściej pytają o migrację z WordPressa, Joomli, Plone czy innych systemów open source. W takich przypadkach firmy korzystały już z tego typu rozwiązań, ale miały one ograniczenia. Dlatego szukają nowych rozwiązań, które mają więcej możliwości.
Niektórzy klienci pytają też o migrację z customowych CMS-ów. Te firmy mają własne rozwiązania, ale chcą przejść na sprawdzone systemy open source, z zachowaniem swoich danych.

Pojawiają się również pytania, czy da się zautomatyzować migrację treści. W rdzeniu Drupala znajduje się Migrate API - mechanizm do migracji danych z różnych źródeł (bazy danych, pliki XML). Można napisać mechanizm migracji encja po encji, jednocześnie dodając zmiany jak ulepszenie danych, zmiana struktury w trakcie migracji czy zmiana kategorii blog postów.
Są przypadki, w których treści nie są migrowane automatycznie.
- Mało treści. Kiedy firma posiada około 100-200 elementów, wtedy ręczne przeniesienie może być tańsze.
- Ulepszanie treści - gdy istniejące treści są nieaktualne lub nie pasują do nowej struktury danych. Przykładowo mieliśmy wcześniej system CMS, w którym było jedno duże pole tekstowe, a teraz chcemy budować podstrony z ładnych komponentów - ze zdjęciami, filmami, ikonami. W takich przypadkach ręczne przeniesienie będzie lepszą decyzją. Można też rozważyć przeniesienie do nowej struktury z użyciem AI, które przerobi stare treści na nową strukturę - ze zdjęciami i ikonami. Jednak AI potrafi czasami "przekombinować" w takich działaniach, więc ktoś będzie musiał sprawdzić poprawność wszystkich zmigrowanych treści.
5. Migracje e-commerce
Otrzymujemy zapytania od firm mających obecnie osobny system e-commerce i osobną stronę internetową. Sklep działa i zbiera zamówienia, strona ma treści zachęcające do zakupu, ale brakuje integracji i spójności, np. wygląd strony różni się od wyglądu sklepu, użytkownik na swojej ścieżce zakupowej jest często przekierowywany między systemami, co prowadzi do porzucenia zakupów.
Działy marketingu przychodzą do nas z koncepcją integracji tych systemów - e-commerce i strona firmowa w jednym systemie. Tu właśnie bardzo dobrze sprawdza się Drupal.
Drupal Commerce - sprawdzone rozwiązanie e-commerce
Możliwości Drupala jako CMS są ogromne, właściwie nieograniczone. W ekosystemie Drupala znajduje się też moduł Drupal Commerce, z którego najnowszej wersji korzysta już ponad 20 000 serwisów na całym świecie. Ta liczba stale rośnie, a funkcjonalności sklepu i modułu są stale rozwijane.
Przykład integracji: Develey.pl
Dobrym przykładem takiego zintegrowanego systemu jest Develey.pl. Znajduje się tam sekcja z przepisami kulinarnymi - instrukcjami, jak można coś ugotować. Pod każdym przepisem są produkty, które zostały użyte w tym przepisie. Można je kupić z poziomu jednego systemu, ponieważ są w nim zarówno treści contentowe, jak i e-commerce - nie trzeba przekierowywać użytkownika do innych systemów ani na inne subdomeny. Uałatwia to także analitykę marketingową - dane w Google Analytics czy Matomo są wspólne, ze względu na to, że jest to jeden system. Dzięki temu zespoły mogą dużo łatwiej analizować ścieżki zakupowe klientów.
Jeśli jakaś firma chce znacznie poprawić swoje działania e-commerce, to warto pomyśleć o przejściu na Drupala, gdzie w jednym systemie jest CMS i e-commerce, co otwiera dużo większe możliwości marketingu online.
6. Sztuczna inteligencja w Drupalu - nowy trend w 2025 roku
Pytania o sztuczną inteligencję pojawiają się często w zapytaniach, które trafiają do nas w tym roku. Klienci pytają o:
- integrację z ChatGPT lub innymi modelami LLM,
- automatyczne tworzenie treści (całościowe lub częściowe) - dodawanie alt tekstów do obrazów czy tagów do artykułów,
- personalizację - dopasowanie przez AI treści do użytkownika, który aktualnie korzysta z systemu, na bazie jego historii działania na stronie,
- chatboty - korzystające z przygotowanej wcześniej bazy wiedzy (szczególnie ważne dla firm wdrażających systemy intranetowe lub systemy z bazą wiedzy, np. o produktach).
W Drupalu istnieje cały ekosystem modułów związanych z AI. Wszystkie wymienione wyżej zagadnienia można wdrożyć na różne sposoby i dopasować do konkretnej organizacji.
7. Bezpieczeństwo - czy Drupal jest bezpieczny?
Bezpieczeństwo jest szczególnie ważne dla sektora publicznego i finansowego. Firmy pytają o GDPR (europejskie przepisy o ochronie danych) - czy system zapewnia prawo do usunięcia danych i zgodę na przetwarzanie. Większe zespoły potrzebują granularnych uprawnień - precyzyjnego zarządzania tym, kto co może robić w systemie na poziomie pojedynczych treści, pól czy sekcji. Dla organizacji ważne są również regularne aktualizacje bezpieczeństwa.

Zalety bezpieczeństwa Drupala
Wiele systemów typu open source nie podchodzi do kwestii bezpieczeństwa tak dobrze jak Drupal. Drupal Security Team regularnie sprawdza rdzeń i moduły, a w razie znalezienia podatności wydaje nową wersję. Wprowadzana jest ona zawsze w środy około godziny 19:00 czasu polskiego. Można więc w swojej organizacji przygotować się na ewentualne wdrażanie poprawek bezpieczeństwa w środę wieczorem lub w czwartek rano. W ramach usługi wsparcia Drupala, nasi specialiści w Droptica wprowadzają takie zmiany do systemów.
8. Funkcjonalności marketingowe
Organizacje potrzebują narzędzi do digital marketingu. Pytają o:
- personalizację treści - różne treści dla różnych segmentów użytkowników,
- testy AB - testowanie różnych wersji landing page'ów, przycisków oraz nagłówków,
- SEO - przyjazne adresy URL, metatagi, sitemapy XML,
- integracja z e-mail marketingiem - połączenie CMS-a z Mailchimpem, sposoby na automatyczne wysyłanie newsletterów,
- lead generation - formularze kontaktowe, landing page'e, śledzenie konwersji,
- Integracje z CRM - automatyczne przekazywanie leadów do systemów sprzedażowych.
Drupal pozwala wdrożyć narzędzie marketingowe i dopasować je do potrzeb danej firmy.
9. Hosting
Główne rozważania dotyczą wyboru między rozwiązaniem cloudowym, a własnymi serwerami. Drupal jest napisany w PHP i można go zainstalować na dowolnym hostingu - cloud, własny serwer, AWS, Google Cloud, platformy typu Pantheon czy Upsun (wcześniej Platform.sh), gdzie my najczęściej hostujemy strony.
Jeśli firma posiada własny serwer, może tam hostować Drupala. W sytuacji, kiedy organizacja nie chce zajmować się utrzymywaniem serwerów i hostowaniem Drupala, może to zlecić zewnętrznemu zespołowi, np. Droptica. Trzymamy systemy na własnej infrastrukturze. Konkretne rozwiązanie wybieramy w zależności od specyfiki projektu. Dla małych i średnich systemów jest to zwykle Upsun, dla bardziej złożonych - AWS lub Hetzner. Drupal też dobrze współpracuje z systemami typu CDN (Content Delivery Network), jak Claudflare. Istnieją gotowe moduły integrujące Drupala z większością systemów typu CDN czy proxy. Taka integracja zdecydowanie poprawia szybkość działa systemu drupalowego.
Z naszych obserwacji wynika, że firmy coraz częściej wybierają platformy hostingowe typu PaaS (np. Upsun czy Pantheon), które pod spodem korzystają z rozwiązań cloudowych, jak AWS czy Google Cloud, ale mają też dodatkowe narzędzia usprawniające pracę.
Niektóre firmy pytają też o SLA uptime. W tym przypadku odpowiedź jest zależna od hostingu i firmy zajmującej się utrzymaniem Drupala. W Droptica wśród różnych opcji mamy ofertę na hosting Drupala z SLA powyżej 99% oraz wsparcie 24/7.
10. Koszty utrzymania systemu
Klienci chcą wiedzieć, ile będzie kosztować utrzymanie systemu po wdrożeniu. Jeśli chodzi o samo utrzymanie i zapewnienie bezpiecznego działania, głównym zadaniem będą aktualizacje bezpieczeństwa rdzenia Drupala i modułów. Jest to podstawa bezpiecznego działania systemu. Drupal regularnie wydaje poprawki bezpieczeństwa, które muszą być wdrażane na bieżąco. To zajmuje czas. Można to częściowo zautomatyzować, ale przy bardziej złożonych systemach raczej nie obejdzie się bez udziału programisty. Jeśli sami zajmujemy się utrzymaniem serwera, dochodzi nam czas na zapewnienie bezpieczeństwa tego serwera, czyli aktualizację systemu operacyjnego, wersji PHP, wersji bazy danych i innych tego typu usług.

Upgrade wersji głównej
Raz na 4 lata będzie wymagane podniesienie Drupala do wyższej wersji, na przykład z Drupala 10 do Drupala 11. W Drupalu jest teraz przyjęte, że ma być oferowane długie wsparcie (4 lata) dla danej wersji. Na przykład Drupal 10.0 został wydany w 2022 roku i będzie wspierany do 2026 roku. Po tym czasie nie będą wydawane aktualizacje bezpieczeństwa i utrzymanie systemu w tej wersji będzie dość ryzykowne. Decydując się teraz na wdrożenie Drupala warto wybrać wersję 11, aby odsunąć w czasie zadanie podniesienia wersji.
Koszty ulepszeń i funkcjonalności
Kolejnym kosztem miesięcznym są ulepszenia i nowe funkcjonalności. Proponujemy klientom często pakiety godzinowe, na przykład 40, 70 lub 100 godzin w miesiącu, które można wykorzystać na ulepszenia, ale też na aktualizację bezpieczeństwa. Klient ma wtedy pewność, że w każdym miesiącu jesteśmy gotowi do realizacji jego zadań i pracy nad jego systemem. Podejście z pakietami jest wygodne także dla klientów, bo mogą zaplanować sobie na początku wersję podstawową systemu, a później wdrażać kolejne usprawnienia przez cały rok. Jest to bardziej akceptowalne dla budżetów wielu organizacji.
Koszty utrzymania Drupala sprowadzają się do czasu potrzebnego na:
- aktualizację bezpieczeństwa,
- utrzymanie serwera hostingowego,
- usprawnienia w systemie.
Najważniejsze trendy w projektach Drupalowych w 2025 roku
Na podstawie analizy zapytań, które otrzymaliśmy, można wskazać kluczowe trendy:
- AI integracje stały się must-have. Co drugi klient pytał o różne opcje związane ze sztuczną inteligencją.
- Platformy hostingowe to nowy standard. Większość organizacji preferuje takie rozwiązanie od utrzymywania własnych serwerów.
- E-commerce i CMS jako jedna platforma. Firmy chcą połączyć sklep internetowy z zaawansowanym zarządzaniem treścią marketingową.
- Wsparcie dla języków RTL w systemie CMS. Pojawia się więcej zapytań z regionu Bliskiego Wschodu o wsparcie dla języków pisanych od prawej do lewej.
- Mniej zapytań o architekturę headless. Klienci preferują tradycyjne rozwiązania CMS. Chcą raczej upraszczać architekturę systemów i zmniejszać ich liczbę, aby zmniejszać całościowe koszty utrzymania i rozwoju oprogramowania.
Jeśli potrzebujesz pomocy z wdrożeniem Drupala, wsparciem istniejącego systemu czy migracją z innego CMS-a, chętnie pomożemy.
Ten artykuł powstał na bazie materiału wideo. Zapraszamy do subskrybowania kanału Nowoczesny Drupal, gdzie w każdy piątek o 12:00 publikujemy nowy film. Nasi eksperci prezentują rozwiązania lub gotowe narzędzia, które pomogą Ci wykorzystać pełen potencjał Drupala.